Thursday, July 31, 2014

Atoni ahèltuâ


Nâko: Yohanes Manhitu

Neu No Gabriel Manhitu 

Ho mmeup noknokâ-neonmabê;
ho lo ka msian man fa manikin;

ho lo ka msian man fa maputû;
ho ka msian mít fa ulan-manas.

Noknok’anâ ho mloi ho ‘sapâ,
msae tuâ amnanut asaib tuaminâ.
Ho mèk tuaminâ ma okê muhane
njail tuânoë aminat ma afomenit.
Ho bukae noknokâ es laukhanâ
ma tuaminâ atalus oni atpenes.

Ò, ahèltuâ, asaet tuâ amnanut.
Manse nsae te ho msâ a-msae tuâ;
manse nmòfut, ho mutét naijan.
Kaisâ musaitan mít ho tua’in!
Kaisâ musaitan mít ho ‘sap’in!

Yogyakarta, Funnuâ 2003

Fnekan ma salit feü



Nâko: Yohanes Manhitu 

Monit lof namás kalu nmuï fnekan;
monit i lof maötâ kalu nmuî neksalit.
Sekau es a-nmoin ka nmuî fa fnekan?
Sekau es a-nmoin ka nok fa neksalit?

Monit kamafnekan es monit amèsökat;
monit kamanéksalit es monit kamaötâ.
Fnekan neu monit musti mâfeü ton-ton.
Onlê a-tfaes betî âkotô ma tais alekê.

Neno i ton bônuamneë lo namsòpen;
tabu i ton bônuamhiutë nemantea ben.
Au musti upasib ma uäib leke ma lahi.
Musti ûfeü fnekan ma ukninô neksalit.

Baut ton amnat musti masanut ma mapukaï.
Lahi neno afinit musti manosê ma mafasê.
Me ‘tebes au i atoni ao’aölet ma ao’alahî kau.
Ò, Usî Amanekat, mpao ma mtiut kau piuta!

Samosir-Sumatra Utara, Funnimâ 2003

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007