Thursday, October 24, 2019

TLAKAB METÔ NEU BASHŌ IN HAIKU “OLD POND”

Foto: https://www.pinterest.com

Lê i tlakab ahunûsekê neu uab Metô nâko uab Ingris (majudul "Old Pond") neu Matsuo Bashō (atuipuisi uf; 1644–1694) in haiku (puisi palpalâ nâko Pah Nipon/Jepang). In versi asli (1686) matuï nèk uab Jepang.

Nifu mnâ-es —
'beö nöklon a-ntam,
oe naslút


Atlakab neu Metô: Yohanes Manhitu
Noemuti, Timor, 24 Funboës 2019

AI MANEKAT AMONIT*

Foto: https://dreamsvisions7.wordpress.com

Atuis: Santu Yohanes nâko Krus

Ò, ai manekat amonit,
mèk malulem ho mupapab
au smanak in usan akòpûsekê!
Fun ho ka mhoensom fa ben,
mòt mís kau nai kalu ho mloim;
mufék èkut aminonit i in futus!

Ò, malot lê nok mahoet!
Ò, papâ lê namlileb nekaf!
Ò, ‘nimaf amânulat! Ò, leöt amalulet
lê tatninet onlê monit abalbalat
ma lê a-nbaen nafék kanan tusâ!
Mèk lolot, ho mubainâ mates neu monit.

Ò, kanan paku amuî’ai
lê a-nbi in pinan nanan,
indra sini ‘bolâ amnauntin,
lê unû a-nmèsökan ma nfolon,
nèk masaf-es lê maneunleüf kun,
maputû ma pinâ, nabuan neu lê sin a-nneke!

Lo malulê kun ma muheun mok manekat
ho mumonib mufanî es au ansaok,
esne mnesamnés ho mmés mutua!
Ma mèk ho snasam afomenit,
lê naheun nok laisleko ma mnisat,
lo malulê kun ho mupín au ai manekat!

Tlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu
Noemuti, Timor NTT, 1 Funfanû 2019
-----------------------------------------------
*) Puisi Metô in npoi es buku Llama de Amor Viva (Salamanca, Spanyol: Fundación Salamanca Ciudad de Cultura y Saberes, 2019) nabua nok tlakab nâko Santu Yohanes nâko Krus in puisi Llama de Amor Viva neu uab 46 (ok-okê uab 47 nbi pah-pinan). Au tlakbin neu uab Indonesia, Tetun Nasional ma Malayu Kupang a-msâ a-ntaman es buku puisi i.

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007