Friday, November 29, 2013

Neonmabê Mesê



Nâko: Yohanes Manhitu

Au u’ét Sulat Kninô ‘tupu mesê,

nesu neu ‘noinâ kninô mâlatan.
Au umasan kamus uf hilik-es,
lalan neu hine uab mafnekan.

I etus nâko neonmabê ameut

oras nope sonâ ma nakninô,
tabu ulan nasnasan in mepu
ma anin napnikan in manikin.

Sulat ok-okê namnés nok laku -
nmuî sin nesan lê tuaf he nami.
Nane es atuis ini ‘niman fuan,
nane es atuis in tenab ameut.

Kupang–Timor, Funtenû 2004

Nenat ma Tninas



Nâko: Yohanes Manhitu

Lekâ mansian lof a-ntek in kanan pah-pinan in tuan,
kalu in ka nahín nít fa pahe in lomit ma in sinmakat?
Talantea lekâ oe tasi asaet lof a-nfutnon neu funan,
kalu in ka nahín nít fa funan in nono, msâ in lekat?
Kanan pakaet a-nnaon natuin Apakaet in fnekan,
natuin In es a-ntai ma napán kanan lasi ma fekat.
Masi nope anaot ka nükan pahe natuin in hanan,
in nabai pah-pinan i on in biâ ma benû manekat,
Masi tasi ka naplenat nít fa metô nèk in kubelan,
in a-nkios metô on sobâ ma aonbian apaumakat.
Monit i lof namás kalu tuafe onlê masî ma utan,
nmonin nekaf mesê, ansaof mesê nèk manekat.
Lekâ dame lof nabala he natua hit bale ma luan,
kalu nekaf ma ansaof musti npaon lasimkakat?

Ò, kanan hanaf amuî-akal nâko Neno In Tuan!
Aim nai he tabés ma tâlulî he ttai ma tanesâ uab.
Neno nsek fai piuta, funan msâ he nasòp funan.
Sâ-sâ of namuin namtís natuin In nekan ma tenab.
Leke ma lahi lof musti mapikâ ma maäib he npín,
paku ma ‘nopô lof musti mamnòtû he nmeûsín.
Neno afinit musti njali ‘noinâ neu neno amunit,
ma neno i musti tahenu tèk malinat afomenit.
Ton es-es nok kun ini ‘takaf ma okê in lisan
fun in a-ntabê kit a-nbi nenô bian-fai bian.
Mataf ma lukef musti nfanin keker aäikat
he nitan ‘takaf nâko fai ma manas apukat.
Sekau es a-nmuî mataf aäikat lof napén,
sekau es a-nmuî lukef alekot lof natnín.

Kupang–Timor, Funtenû 2004

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007