Friday, December 31, 2021

Gitanjali 70, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.pxfuel.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Mâmuï’sekê ka neu ko he mumlilê mèk malinat nâko irama i? He mhaûsom ma mumneuk, mutfék a-mbi mlilê ahakâtaus i in paikânisû?

Sâ ok-okê a-nmanáp, ka nasnás fa, ka nnik fa on kòtin, ka tít fa kuasa lê nabè’i nhuk natau sin, sin a-nmanápan.

Npanat sin lakat nok musik nekamtaus ma amanapat, foknais ma oefát néman he nbilun ma nfinin—warna, sít, ma fomenî nat’ópan neu oenuat kaäsnasat a-nbi mlilê kaätfekas lê natkauf ma nasnás ma nmate nbi leku-leku.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Gitanjali 69, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://nature.desktopnexus.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Monit in sain lê namnés lê naen natuin au uatin nok nenô ma fai naen natuin pah-pinan i ma nbiul nèk lakat nok irama.

Nane monit lê namnés lê natól nèki mlilê natuin naijafafô in afuskuk’e nbi hune in nón amfaûsekê ma npê neu haunoö ma hausufâ sin okî aslutsin.

Nane monit lê namnés lê mahekô a-nbi mahonit ma mates sini ‘bokî-taismanuan, nbi oe-asanut ma oeasait.

Au utnín au aoke slèkin napènin gloria nâko pah monit i in leöt. Ma au nektetus ném nâko bokâ monit ton amfafaut lê oras i, nbiul es au nâ.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Tuesday, November 30, 2021

Status Fauk a-nbi Feisbúk nèk Uab Metô (01)





Kuatren Uab Teun: Metô-Labit-Esperanto

 Foto: unsplash.com

HO MAK HO MPAO
 
Atuis: Yohanes Manhitu

Ho mak ho mpao, me ka mufnekan fa; 
Ho mak ho mloim, me ka mutae fa; 
Nane ho mpao ka mèk fa nekam 
ma ho mloim ka mèk fa nanam. 

Yogyakarta, 10-09-2012 
------------------------------- 

KAU BILANG KAU MENANTI 

Oleh: Yohanes Manhitu

Kau bilang kau menanti, tapi tak berharap; 
Kau bilang kau suka, tapi tak menjawab; 
Itu artinya kau menanti tanpa hati 
dan kau suka tak dengan hati. 
------------------------------- 

VI DIRAS, KE VI ATENDAS 

De: Yohanes Manhitu

Vi diras, ke vi atendas, sed sen espero; 
Vi diras, ke vi ŝatas, sed sen respondo; 
Tio signifas, ke vi atendas senkore 
kaj vi ŝatas tamen senkore. 

Versi Indonesia & Esperanto 
Yogyakarta, 09-11-2016

Sunday, October 31, 2021

Gitanjali 58, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: www.spiritualityandpractice.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Mauthe hanaf a-mlilê ok-okê nabua nbi au sít amunîsekê—mlilê lê a-nmoê naijafafô i nsai natuin hune in nèsin aleün; mlilê lê a-nmoê olif-tataf makuenin, mates ma monit, a-nbilun a-nbi pah-pinan amanuat; mlilê lê a-nfú ntam nèk ainleü, nbekô ma nafenâ kanan monit nèk manit; mlilê lê a-ntok naëbon nok nú nbi menas in terate mtasâ atfais; ma mlilê lê a-npolin sâ-sâ lê in a-nmuï neu afuskukû, ma ka nahín kun fa hanfuaf sâ-sâ.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).


Gitanjali 16, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://twitter.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Au ‘siom ulail tonas-en neu pah-pinan i in elaf; es onnane, au mointe napèn tetus-en. Au matke níten ma au luekke nnenen.

Nane au pâ he ûbaë au alat musik a-nbi fesat i, au ûbaë ulali ben èk au manenuk ok-okê.

Oras i, au utoit, tabu ntea namuinen ka he au nabè’i ‘tam èt ma ‘kios ho humam ma uteab ko au tabê a’ét?

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Thursday, September 30, 2021

Gitanjali 87, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://wallpaperaccess.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Èki fnekan nok nektüas, au ‘nao he ami nbi au keän in siûkin ok-okê; au ka íte fa.

Au ume an-an’es kun ma sânes lê nasaitne, lof namneuk nu-nfin. Me ho sonfe nmanua ‘sekê, Usî, ma he aim amnekut nane, au musti òm eu ho nesu. Au ‘haek es ho neno-tnanan akimû in toli mnatû nupun ma uäitî au matak asinmakte he ‘baiseun eu ho humam.

Au òmen eu balbalat  in ninen; nâko nane, sâ-sâ ka namneuk fa ben—ka nmuî fa fnekan, ka tít fa mlilê, ka tail fa humaf natuin nú asaitin.

Ò, mutám au monit luman i neu taismanuan nae, mulembe neu tasi in henun ametak nae.

Mufètin kau he haefes utnín ho leöt aminonit amneukte nbi neno-tunan ma pah-pinan nobâtemen.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Gitanjali 86, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://photos.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Mates, oras i ho abhaête nhaek es au nesu. In a-nlak tasi kamahinê ma nèk ho hanme neu au ume.

Faije nmèsök ma au nekke namtau—me au lof ait paku, usoin enônaekin ma ubés eu ne he ‘hoen utáme. I ho amnèkhanfe es a-nhaek es au nesu.

Au lof a-‘fua be ék au ‘nimak maliäk, ma ék nú. Au lof uüis eu ne ma uték au nekak ini ‘mause neu in haen.

In lof a-nnaonfain nèk in parlút amotas, ma nasaitan hafô amèsökte nbi au noknokâ; ma nbi au ume âlót, ala au taük neksusar es lof nabala on au ‘tulû amunîsekê neu ko.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Tuesday, August 31, 2021

Gitanjali 56, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.pexels.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Neu, ho mlilê naheun kau ‘sekê. Neu, ho msaun òmen meu kau. Ò ho es usif neu neno-tunan nobamesen, ho manekte lof he neu sekau kalu au ka ‘bine fa?

Ho mait mulail kau ben on ho sobâ neu ‘maus i ok-okê. Nbi au nekak nanan, a-nmuî ho ‘baë mlilê kaäsnasat. Nbi au monit, ho lomit napèn in human piuta.

Ma fun onnane, ho, Usif neu kanan usif ko, muloitnom mèk ho masam he mutau man au nekak. Ma fun onnane, ho manekte nlem a-nbi ho amanekte ini, ma nbi nae, ho mamnitâ ko nbi nua’in lê nane sin futus ahenut.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

Gitanjali 53, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://photos.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Lo namás kun ho niti, lê mahias nèki kfune namfau ma matutû lekleok neu fautmaüpâ nok warna humâ-humâ. Me amasat anèsit neu kau eslê ho sunî nok in niün aklimâ onlê Wisnu in kol-leü in ninen atfais amanuat, lê nenomòfun in pinamtasâ atoäs namafu leko-leko.

In nâtaï onlê mointe in taes amunîsek’e nbi ekstasi menas, nbi oras ini snasne he natfék; in a-npin onlê pinâ meûleko lê mamnòtû natuin otaf pah-pinan nèk pinâ maputûsekê. 

Lo namás kun ho niti, lê mahias nèk mutiara nok a-kfun namfau; me ho sunî, Ò kenneno in usin, matutû nèk masaf afinîsekê, maneunleüf he ‘kiso aî he uneöp an.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).


Saturday, July 31, 2021

Gitanjali 57, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.nbcnews.com

Atuis: Rabindranath Tagore

Pinâ, au pinâ, pinâ ahenut pah-pinan, pinâ lê na’èuk mataf, pinâ amonib nekaf!

Ah, pinâ nane nbiul, biâ, nbi au mointe in usan; pinâ nane npius, biâ, au manekte in tainbijól; neno-tunan natfai, ainne nfú naslút, mainte naen natuin pah-pinan.

Naepnin nâbén sin tolibnaobe nbi taispinâ. Hausuflili ma ‘fulmelati nâbeok’in a-nbi pinâ in okî-sin fafon.

Pinâ nane naskukû neu mnatû a-nbi nope ok-okê, biâ, ma nkifun fini namfafau.

Mlilê nlak nâko haunoö es neu es, biâ, ma nekmalinat ka nmuî fa tuän. Noe abít neno-tunan naheun ma ntea ninen ma mlilê onlê noehenu es pah taispanif.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, Funnimâ 2019).

PUISI NTOMNEU TUAFIN LÊ A-NMANEKAN ES NOK ES A-NBI TAMAN

Foto: https://pxhere.com

Atuis: Margarito Cuéllar

Sin ka nsian nan fa nasi in mafauban.
Neu sin lê a-nmanekan a-nbi taman,
nasi nane pahasnaen ma feësat tasi.

Sin a-nmonsin a-nbi funne ini ‘tubu snaen
kalu nasi nane pahasnaen.

Ma kalu nasi nane tasi,
nöklok onlê afolot neu nuate ninen,
sin lê a-nmanekan a-nbi taman.

Neu sin lê a-nmanekan a-nbi taman,
ka nmuî fa ninê bian,
tasi ka nmuî fa ‘buün
ma sin nânoin’ok laba he nahín sení ikâ.

Sin a-nnaon natuin oe fafon, me ka nleman fa,
ma nbi oras sin na’èuk nok tuaf biakin,
lê a-nmanekan es nok es a-nbi taman onlê sin,
sin a-nmâbatin musik nâko nasi nanan
ma nakunan a-nbi hautoefin, oket nahonis an-matel.

Neu sin lê a-nmanekan es nok es a-nbi taman,
ulne nfen sin tetus
ma nânoinâ sin he nliün muït neklelat
he nsoïn fatu, he natamun kol’ane
ma he kaisâ a-nmaten fun sâ-sâ.

Sin lê a-nmanekan a-nbi taman,
nahòpin ai masi ka nfei fa matkin,
nânaen nâko tabu neu tabu,
nekun a-‘puü ma ‘sibnaijan
ma ka nmâmuïn fa nekaf lê aenfe napau nâbolâ
nbi haube ‘poän he sin nabè’ na’èku nfanin.

Oras i, lekâ manekte nâló, ulne ka nasnás fa
ma faije ném nèk hanfe namfau ntèn,
au lof uhòip an ai ‘matâ naekes a-nbi taman
ma kalu au ubelkok a-‘bi hunne tunan,
kaiskaisâ au nanaite lof a-nfani mlilê
ma anin Nenônaeke nahín a-nsan, nak
au i es nâko sin lê a-nmanekan es nok es a-nbi taman.

11 Funhâ 2017 Bogota, 
Kolómbia, Hotel Virrey Park

Atlakab neu uab Metô: Yohanes Manhitu
Gedongan, Yogyakarta, 15 Funhitû 2021 

Wednesday, March 31, 2021

AU UAB METÔ KAU

Foto: uhpjournals.wordpress.com

Atuis: Yohanes Manhitu

Talantea tabu i,
au fêka ít fa niutnatê
aî museum neu uab amates.

Au ûko Pah Timor, pah amasat-afomenit;
au ‘moin nâko batan-batan, talantea tabu i.
Au i Pah Timor ini smanan apinat-aklahtes;
au i Pah Timor in hanan alumat-asaites.

Atakanab-sin nahín au kanak afomenit;
amnèktoni-sin nahín au smanak amalulet;
bat-unû a-npules au monit amasat-ama’èkit.
Atoni munî i fê namnau ma nâlatan kau ka?

Batan amunit, nane matekâ nak batan kaüf;
batan aklikô, hi es batan amakoet-amaspètis.
Hi fê mimnau ma mîlatan kau neno-neno ka?
Mnek kau piuta onlê hi mnek kim hi monit!

Yogyakarta, Indonesia, Funnuâ 2003

NUSANTARA, PAH MAFNEKAN

Foto: https://infopublik.id

Atuis: Yohanes Manhitu

Neu Indonesia, au pah-ma-nifu

Ho mûbenom on ‘nahê amanuat
nâko neontés talantea neonsaet,
nâko Sabang talantea Merauke.
Sriwijaya ma Majapahit nahunun
he naneo lalan neu batan amunit:
Pah Indonesia, pah amasat piuta.

Onlê feotnai nâko sonaf amasat,
ho aptaise lo naklimâ ma nfomèn.
Oni ma oe susu, nane ho mninut;
sisi ma aen’ikëlô, nane ho bukae.
Mnatû ma noinmutî es ho ‘maus.
Cendrawasi es ho ahias sonaf.

To nafnekan ho nekam akninô
he nanát sin neu ‘honis amasat,
henait tuafe nít firdaus in masan.
Mauthe kanan taën a-nfain tusâ.
Ho penâ ma ane musti nanesan,
ho ‘bibi ma bijae musti nahonin.

Ò Nusantara, hai pah mafnekan!
Muneo ma mumaof fa ho sufam
nâko ulan ma manas laispalû ini,
nâko nope ma nipu laismaufinu.
Lobaithe monit i nsai nakninô
onlê noe kninô neu tasi amlilet.

Pah atoes neu Amoët-Apakaet,
mtoe meu Usif Amnanut-Âlatan
mèk ho nekam, kaisâ ho hanfuaf.
Toese in upne nnèsin ‘baelpake ini.
Tuise tahine namás kalu in mabaca,
me lof namás a-nnès kalu in manaob.

Kupang, Timor Neontés, Funnuâ 2004

Saturday, February 27, 2021

Gitanjali 38, nâko "Gitanjali (Sítnatas)"

Foto: https://www.nationalgeographic.org

Atuis: Rabindranath Tagore

Ak au ‘loim ko, ala ho—mauthe au nekke naktenî ka
nasnás. Sinmakat ok-okê lê nakekob kau, nenô ma fai,
natuin maneone palsu ma luman kun.

Nbi tabu fai nâkolô natau totis neu pinâ a-nbi in
mèsökan, masi onnane nbi au nekak kaämointe in
kòpun, koâ-es nahán—“Au ‘loim ko, ala ho.”

Nbi tabu anislutfe fê naim ini msòpne nbi dame lekâ
in a-nteop nafanî dame nèk in kuasa ok-okê, masi
onnane au nekbulalu napapab ho manekat ma in koâ’e
fê namnés kun—“Au ‘loim ko, ala ho.” 

Atlakab neu uab Metô: Yohanes Manhitu

Gitanjali 14, nâko "Gitanjali (Sítnatas)"

Foto: https://cutewallpaper.org

Atuis: Rabindranath Tagore

Au sinmakte namfau ma au kaete naleün nekaf, me
ho msoi kau piuta fa mèk hantulek amaneuntin; ma
nekamnaut amâtanes i ntamanfín ma nfin neu au monit.

Neno nsekal neno, ho mmoê kau uleok he ‘siom ho fét anan’in
ma ânaetin lê ho mnonâ kau sin masi kamatotî—
neno-tnanan i ma meûsinê, aof i ma monit, oket tenab—
msèf kau nâko sinmakat amfaûsekê ini mleün.

Nmuî tabu namfau nbi oras mé au aoke nnoe nabala-piuta
ma oras namfau lekâ au ‘fen ma ‘manáp he aim au salit; 
me ho mèk nekmaufinu mûkolô kum a-mbi au matak.

Neno nsekal neno, ho mmoê kau uleok henait ho
msiom kau leko-leko, mèki mtulek kau piuta ma lab-láb,
msèf kau nâko sinmakat amfaûsekê ini mleün.

Atlakab neu uab Metô: Yohanes Manhitu

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007