Saturday, September 30, 2023

Gitanjali 80, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.leafguard.com

Au onlê nope nèsin abít oras-haunoönatkua lê napún lum-lúm a-nbi neno-tnanan, Ò manas ameûsinet! Ho leöt fêka naöeb fa au sumak, he nmoê kau buâ mesê ok ho pinam, ma onnanet au ‘soî funan ma ton, usaitan ko.

Kalu i ho lomit ma kalu i ho ‘baë, neu mait main au moëtluman afinit i, mfene warna, mlape mèki mnatû, musaibe natuin anin aslutus ma musán’e neu lasimkakat humâ-humâ.

Ma haefes a-ntèn kalu ho mloim he musnasan a-‘baë nok fai, au lof usaibok ma umneku ‘bi mèsökne nanan, aî masit a-‘bi noknokâ amutik in kumanit, ‘bi nekmeü akninô in manikin.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Thursday, August 31, 2023

Gitanjali 79, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://strategicpsychology.com.au

Kalu nane ka au pâ’e fa he u’èuk ok ko nbi monit i, neu mauthe au ‘rasa piuta ak au unekun ho matam—mauthe au kaisâ upnikan an tabu tuk’es, mauthe au ‘loi menas neksusar i nbi au nanaitin ma nbi leku au ‘bê ka ‘tup fa.

Fun au tabu nfin natuin a-‘pasâ ahenut a-nbi pah-pinan i ma au ‘nimke nuasin nahenun nok loisufâ neno-neno, mauthe au ‘rasa piuta ak au ka upèn fa sâsâ—mauthe au kaisâ upnikan tabu tuk’es, mauthe au ‘loi menas neksusar i nbi au nanaitin ma nbi leku au ‘bê ka ‘tup fa.

Nbi oras au ‘tok eu op’eninen, ‘hae ma usnaskeut, nbi tabu au unebet au halâ neu afuskuk’e nanan, mauthe au ‘rasa piuta ak lalan amnanut i fê es au matak—mauthe au kaisâ upnikan an tabu tuk’es, mauthe au ‘loi menas neksusar i nbi au nanaitin ma nbi leku au ‘bê ka ‘tup fa.

Nbi oras au kênin mahias ma feku nahán ma manit a-nbi nae in hanne naäit’on, mauthe au ‘rasa piuta ak au ‘fekâ ‘hoen ko neu au ume—mauthe au kaisâ upnikan an tabu tuk’es, mauthe au ‘loi menas neksusar i nbi au nanaitin ma nbi leku au ‘bê ka ‘tup fa.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Gitanjali 78, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.pexels.com

Nbi oras pakaete fê feü ma kfunin ok-okê a-npinan nèk sin masaf ahunut, uisneonpal’in a-ntolan a-nbi neno-tunan ma nsín nak, “Ó, gambar masleüf! Mlilê amaneote kun!”

Me uisneonpal’es a-nkoâ nokaskeken nak—“Taëtat onhe pin’e in tainbesi natfék es bale-es ma kfun-es nâko kfunin nae namneuk kunen.”

Sin harpa in tani mnaut’e natfék, sin síte nasnás, ma sin a-nkoâ naskeken nak—“Hao, kfun amnekut nae es alekôsekê, in es pinâ masleüf neu neno-tunan ok-okê!”

Nmulai nâko neno nane, sin nami piuta, ma ko’e matutan nâko es neu bian nak pah-pinan ini mlilê mesleko namneuken nok a-kfun amnekut nae!

Ala nbi fai in taäs akòpûsekê, kfunin a-nkumanin ma nâseön es neu es—“Mnamit i palsumâ! Laissempurna kaätfekas es kun bale-bale!”

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Monday, July 31, 2023

Gitanjali 77, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.masterfile.com

Au uhín ko on au Uisneno ma ‘haek ukloö—au ka uhín ko fa on aube kun ma ka èti ‘paumák fa. Au uhín ko on au amâ ma ubés eu ho haem—au ka ‘nâ fa ho ‘nimam on au aokbiane ini.

Au ka ‘haek fa ‘bi bale lê ho msaun meun ma mûnâtom kum on au ‘muïk; nbi nae, au ka ‘ho umepan ko fa neu au ansaoke ma ubai ko on au sobâ.

Ho es Tat’atoni nâko au tatfin ok-okê; me au ka ‘sian an sin fa; au ka ‘bait fa au pènit ok sin; es onnane, au ‘bait au fuake nobâtemen ok ko.

Nbi mlilê ma susar, au ka ‘haek fa ok mansian; es onnane, ‘haek eu ho bnapam. Au ‘mae he usaitan au monit; es onnane, ka ‘sup fa eu monit in tasi ‘naekin.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Gitanjali 74, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://pixabay.com

Neno ka nmuî fa ben, ma hafô a-nkub nan pah-pinan. Tabu ntea ben he au ‘nao eu noe he uheun au ‘buin.

Anin fai nsinmakan nís oe in musik neksusar. Ah, in noën napoin kau he ‘tam eu akimû nanan. Nbi lalkuan ameste, ka tít fa tuaf anaot-afinit; ainne naslúl; okî a-nsae ma natau nan noe.

Au ka uhín fa au lof a-‘fain eu ume aî kahâ. Au ka uhín fa au lof u’èuk sekau. Es nae, es a-bnao an’e ini ‘nakan, atoinmatâteme nkais ini ‘pisû.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Friday, June 30, 2023

Gitanjali 73, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: www.allrecipes.com

Fètin nok tulek nane ka neu kau fa. Au utnín laisfètin in hóte nbi mlilê in futse nifun-nifun.

Ho haefes a-mtois man kau ho tuakase in lolit oetenê nok warna ma fomenî humâ-humâ, lê nahenu ‘nainaijan i ntea ninen.

Au pahe lof napín in paku humaf nautnes nèk ho pinâ ma nabelak sin neu ho umekninô in altare matan.

Kahâ, au lof ka ‘ék fa au indra sin nesu. Au matak, lukek ma ‘nimak sin sinmakat lof natón ho sinmakat.

Hao, kanan au mnitas palsu lof a-npin on malinat in pinan, ma au lomit ok-okê lof namnaut on manekte in fuakin.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Gitanjali 72, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu


Foto: stock.adobe.com

Nane in, abít nanan amnanûsekê, lê a-npô nafén kau nèk in leöt mâkolô amaneuntin.

Nane in lê naloitan au matke nuasin ma nlèt au nekak in tainbijólin nèk nekmalinat nok irama mlilê ma menas humâ-humâ.

Nane in lê es a-nhekô maya i in kunâ a-nbi warna amsabat nâko mnatû ma noinmutî, biru ma matel, ma aim nai he tatnû tatuin in haene liän, lê a-nleô ma napnikab kau.

Neno ném ma ton namfafau nfinen, ma nane in es lof nâbokâ au nekak nèk kanaf namfau, nèk obet namfau, nèk rasa mlilê ma susar.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Wednesday, May 31, 2023

Gitanjali 71, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.pxfuel.com

Nak au musti umepan au fuake ma ubain’e neu tepon bian-bian, tala napoin hafof mawarna neu ho pinam—nane eslê ho maya.

Ho mkeän man ho fuame kun mèk ekâ ma moën ho aom amâfente mèk hanaf namfafau. Ma ho aom lê mabatî nane es natua au aoke ben.

Sít hansusar nane nliboik natuin neno-tnanan amanuat nèk nú ma kumanit lê mawarna humâ-humâ, alaram ma fnekan; okî a-nsae ma nsanu nfain, nanaitin natfekan ma nabuabok. Nbi au taük, nane es ho aom lê nakalbon.

Toli aëkâ i lê ho muäitî mulali ben, malukis nèk humaf amfauleüf nèk fai ma nenô sin kuas. Nbi in kòtin, ho ‘tokô matenû nòk garis nâko misteri amkakab, ma npolin nain garis amaneot ma garis luman ok-okê.

Hit nuakit hit naobaris amaste naheun neno-tnanan. Tèk ho sít ma au sít, ainne nâtaï nobamesen, ma kanan oras afinte hit a-tpake he nuakit tâkolô ma tmaäim kuk.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Gitanjali 68, Nâko: Rabindranath Tagore; Atlakab neu Uab Metô: Yohanes Manhitu

Foto: https://www.pxfuel.com

Ho manse pinan ném neu au naijafafô i nèk ini ‘niman lê manonâ ma in nhake nbi au nesu nan neno mnanûes he nèk nafanî nope neu ho haem, nope lê mamoëk nâko au nú asaitin, nâko au noitin ma nâko au sítin.

Mèki mlilê nok manekat, ho mäum ho ‘basam makfun nane lê nakín nan nope ametak, mubain’e neu humaf ma liäf humâ-humâ ma mtaone warna kaämoes piuta.

In meûsinleüf ma manápleüf, malulê, nok nú ma mèsökan; fun onnane, ho mloim mísan, ò ho lê kaä’kotô ma a’ét. Ma es onnane, in nabè’i nöeb nan ho pinam amutikleüf nèk in hafon lê nèk susar neu nekaf.

Yohanes Manhitu es natlakab neu uab Metô, ma tlakab in npoi es buku Gitanjali (Sítnatas) (Yogyakarta: Diandra Kreatif, 2019).

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007